علت درد مقعد چیست؟

درد مقعدی، دردی است که در داخل یا اطراف مقعد و رکتوم (آخرین بخش روده بزرگ که به مقعد ختم می‌شود.) احساس می‌شود.

به گزارش خبرگزاری آنا، علت این درد بیماری های مختلفی است که از آبسه، هموروئید تا بیماری کرون را شامل می‌شود. این درد را نباید نادیده گرفت و باید برای بررسی علت آن به متخصص مراجعه کنید. در برخی موارد علت این درد بیماری های خطرناک تری مثل سرطان است. در ادامه به بررسی علل این درد، روشهای تشخیص و درمان می پردازیم :

درد مقعدی چیست؟

درد مقعدی دردی است که در داخل یا اطراف مقعد و راست روده (آخرین بخش روده بزرگ که به مقعد ختم می شود.)  احساس میشود. در مواردی بیماران علاوه بر احساس درد در مقعد، علائم دیگری مثل خونریزی یا سوزش را نیز تجربه می‌کنند.

ممکن است افراد از مراجعه به پزشک برای درد مقعدی خجالت بکشند، اما درد یک علامت جدی و رایج بسیاری از شرایط پزشکی  است و معمولاً به راحتی قابل درمان است.

علت درد مقعد چیست؟

بسیاری از بیماری‌ها می توانند باعث درد مقعد شوند. بیشتر علائم جزئی هستند و با درمان به سرعت از بین می روند. در موارد نادر، درد مقعدی نشانه یک بیماری جدی‌تر مانند سرطان مقعد است. علل شایع درد مقعدی عبارتند از:

آبسه مقعدی

آبسه مقعد یا آبسه آنورکتال حفره ای عفونی است که در اثر تجمع مقدار زیادی عفونت در زیر پوست اطراف مقعد ایجاد میشود. این بیماری در اثر انسداد غددی مقعدی که به داخل روده تخلیه می شوند، ایجاد میشود.آبسه مقعد معمولاً در بخش انتهایی روده یا همان راست روده ایجاد میشود و میتواند با درد، خارش، سوزش و یا خونریزی همراه باشد.

برای درمان آبسه مقعد لازم است، عفونت با جراحی و یا لیزر تخلیه شود. در صورت لزوم پزشک مصرف آنتی بیوتیک را نیز تجویز میکند. آبسه باید به سرعت درمان شود، تعلل در درمان این بیماری موجب میشود، به فیستول تبدیل شود. 

فیستول مقعد 

فیستول مقعد یکی از بیماری‌های شایع نشیمنگاهی است. این بیماری مسیر یا تونل غیر طبیعی است که بخشی از روده بزرگ را به پوست اطراف مقعد متصل می کند. این مسیر موجب می‌شود عفونت و آلودگی های روده تا سطح پوست برسد.

 فیستول معمولاً در اثر عفونت طولانی مدت و درمان نشده مثل آبسه ایجاد میشود، اما در برخی موارد میتواند با بیماری‌های دیگری مثل سل؛ عفونت های مقاربتی و یا بیماری های التهابی روده در ارتباط باشد. 

تنها راه درمان فیستول، جراحی است. اما جراحی را میتوان به صورت سنتی با تیغ جراحی و در بیمارستان انجام داد و یا با استفاده از لیزر. لیزر فیستول سرپایی با حداقل درد و خونریزی انجام شده و هیچ آثاری از بیماری هم به جای نمی گذارد.

شقاق مقعد 

شقاق یا فیشر، زخم، پارگی  یا خراش کوچکی در پوشش مقعد، است که عضله ی آن را به دو نیم تقسیم میکند. این زخم در نتیجه اسپاسم شدید در عضله  ایجاد شده و همین فشار و اسپاسم مانع از ترمیم زخم می گردد. از علل رایج ایجاد این بیماری می توانیم یبوست و اسهال مزمن، رابطه مقعدی، بارداری و زایمان اشاره کنیم.

معمولاً بیماران همراه با درد علائم دیگری مثل سوزش، خارش و خونریزی را نیز تجربه می کنند. از طرفی شقاق در ناحیه ای حساس واقع شده و باید به سرعت درمان شود، در غیر این صورت احتمال عفونت نیز وجود دارد.

برای درمان این بیماری خط اول درمان جلوگیری از یبوست برای نرم نگه داشتن مدفوع است. درمان خانگی شامل مصرف فیبر، نوشیدن آب و استفاده از پماد های مختلف مثل پماد ام جی است. در صورتی که زخم در طی 2 هفته و با این روشها ترمیم نشد، راهکار بعدی انجام جراحی به روش سنتی و یا لیزر است. معمولاً به علت مزایای مختلف از لیزر به جای جراحی سنتی استفاده می‌شود. 

هموروئید یا بواسیر

هموروئید یا بواسیر وریدها یا سیاهرگ های متورم در رکتوم یا مقعد است که می‌تواند داخل کانال مقعد و یا خارج از آن ایجاد شود. بیماری هموروئید بسیار شایع است و تخمین زده می شود، از هر 4 نفر حداقل 3 نفر به آن مبتلا باشند. ای بیماری در اثر وارد شدن فشار بیش از اندازه به مقعد در اثر یبوست، اسهال مداوم، رابطه مقعدی، کهولت سن ، بارداری و … ایجاد شود. 

از علائم این بیماری نیز می‎توانیم به درد، خارش، خونریزی و سوزش اشاره کنیم.

برای درمان این بیماری نیز مانند شقاق، خط اول درمان روشهای خانگی است ولی واضح است که سیاهرگ متورم شده با این روش ها از بین نرفته و در نهایت بیمار ناگزیر به انجام جراحی است.البته جراحی بواسیر نیز به  دو روش سنتی و لیزر انجام میشود. اما باز هم لیزر پیروز میدان است چرا که هیچ یک از عوارض جراحی را ایجاد نکرده و با حداقل درد و خونریزی این بیماری را از بین می برد. 

عفونت ها

در برخی موارد علت درد مقعد، باکتری ها یا ویروس ها، از جمله عفونت های قارچی و بیماری های مقاربتی است. این بیماریهای انواع مختلفی دارد و با درد و یا التهاب همراه است. این عفونت ها اغلب در طی رابطه جنسی از شخصی به شخص دیگری منتقل می‌شود و راه درمان آنها بسته به نوع عفونت متفاوت است. به طور مثال  عفونت قارچی مقعد با پماد رفع می‌شود اما برای درمان زگیل نیاز به لیزر یا کرایو است.

بیماری التهابی روده

بیماری هایی مانند بیماری کرون (التهاب روده که با زخم مشخص می شود.) یا کولیت اولسراتیو (زخم های ریز در روده بزرگ و رکتوم که به طور دوره ای شعله ور می شوند و باعث مدفوع خونی و اسهال می شوند.) معمولاً درد شدید مقعد همراه هستند اما میتواند باعث خونریزی یا مشاهده خون در مدفوع نیز بشود. این بیماری ها راه درمان قطعی نداشته اما میتوان با استفاده از دارو آنها کنترل نمود.

از دیگر شرایطی که موجب احساس درد مقعد می‌شود، می‌توانیم به این موارد اشاره کنیم:

• سندرم لواتور آنی( اسپاسم عضلانی و درد در اطراف مقعد )
• اختلال عملکرد کف لگن (زمانی که عضلات کف لگن به درستی شل نمی شوند.)
• بیماری های پوستی ( اختلالاتی مانند پسوریازیس و زگیل)

درد مقعد چگونه تشخیص داده می شود؟

پزشکان درد مقعد را به روش های مختلفی تشخیص می دهند، که شامل موارد زیر میشود:

• سابقه پزشکی بیمار ، از جمله علائم
• معاینه ی جسمی
• معاینه رکتوم : پزشک انگشت خود را وارد راست روده می کند تا ناهنجاری ها را احساس کند.
• آندوسکوپی : پزشک از یک لوله نازک و منعطف با دوربین برای مشاهده پوشش رکتوم استفاده می کند.

درد مقعد چگونه درمان می شود؟

درمان درد مقعدی به علت آن بستگی دارد و شامل موارد زیر است:

• مصرف داروهایی مانند مسکن ها، نرم کننده های مدفوع و آنتی بیوتیک ها (در صورت وجود عفونت)
• رعایت یک رژیم غذایی با فیبر بالا برای کمک به نرم شدن مدفوع
• حمام سیتز با آب گرم برای تمیز کردن ناحیه مقعد و تسکین درد
• جراحی برای اسپاسم عضلانی و ترمیم فیستول

روش های دیگری که ممکن است به مدیریت درد کمک کند، عبارتند از:

• برای محافظت از پوست، پس از اجابت مزاج از پاک کردن بیش از حد مقعد خودداری کنید.
• از صابون ها یا شوینده های معطر استفاده نکنید، زیرا ممکن است پوست را تحریک کنند.
• لباس های تنگ نپوشید تا در ناحیه مقعد هوا گردش داشته باشد.
• برای کمک به پیشگیری از هموروئید، سعی کنید برای مدت طولانی ننشینید.

چه زمانی برای درد مقعدی به پزشک مراجعه کنیم؟

بسیاری از علل درد مقعدی نیازی به درمان توسط پزشک ندارند. در مورد درد مقعدی با پزشک خود تماس بگیرید که:

• درد همراه با مشاهده یک توده در مقعد
• افزایش شدت درد و عدم بهبودی آن در طی چند روز
• خونریزی یا مشاهده خون در مدفوع از رکتوم  
• به اندازه‌ای درد شدید است که در فعالیت‌های روزانه اختلال ایجاد کند یا شما را در شب بیدار کند.

انتهای رپرتاژ خبری/

منبع رپورتاژ