کوره دوار  یا کوره های گردون (Rotary kiln) دستگاه هایی هستند شامل لوله ای از جنس آهن یا استیل که درون آن ها با مواد نسوز و دیر گداز همچون سیمان یا آجر نسوز عایق بندی شده و به آرامی حول محور افق و با شیب ملایم دوران می نمایند
کوره دوار آهک و دولومیت پس از کوره های سیمان پر کاربرد ترین کوره های دوار می باشند.
کوره دوار در سال 1885 توسط رنسام انگلیسی اختراع شد که شامل لوله ای افقی با شیب ملایم بود و میتوانست حول محور خود بچرخد و  مواد را با حرکت تدریجی از یک انتها به سمت پایین تر منتقل کند.
قبل از اختراع کوره های دوار، عملیات پخت مواد در کوره های سنتی انجام می گرفت که به دلیل راندمان پایین پخت، عدم پخت یکنواخت، و تولید بسیار کمتر، پس از اختراع کوره های دوار جای خود را به این کوره ها دادند.
کوره سنتی آهک همچنان در مناطقی از ایران، همچون آبگرم همدان به تعداد زیاد مورد استفاده قرار می گیرد که دلیل آن ارزان بودن قیمت سوخت در ایران می باشد.

نحوه ی کارکرد کوره دوار

کوره های دوار لوله هایی هستند که با شیب کم نسبت به افق، با چرخش آرام و به علت جاذبه، مواد را از بخش ورودی کوره به سمت خروجی کوره هدایت می کنند. لوله ها ی کوره ی دوار بر روی غلطک های فولادی قرار گرفته و با نیروی برق و عملکرد گیربکس های مناسب حول محور افقی گردش می کنند.

ورود مواد به داخل کوره های دوار از بخش بالایی و مرتفع تر کوره انجام می گیرد و به جز مواردی معدود، حرارت از بخش پایین تر کوره که محل خروج مواد است وارد کوره می شود. بدین صورت که مواد با دمای پایین( معمولا دمای محیط) وارد کوره ی دوار می شود، و با گردش کوره به سمت انتهای کوره و مشعل  و منطقه ی جهنمی نزدیک می شود و حین طی مسیرلوله ی کوره ی دوار، با نزدیک شدن به مشعل داغ تر شده و در نهایت پس از رسیدن به منطقه ی جهنمی کوره، به دمای مورد نظر رسیده و پخت مواد تکمیل می شود و سپس از کوره خارج می شوند. در مرحله ی بعد، مواد وارد خنک کن شده و پس از رسیدن مواد به دماهای پایین تر مورد استفاده ی بعدی قرار می گیرند.

عایق کاری داخلی کوره های دوار بسته به دمای کارکرد و فاصله از منطقه ی جهنمی کوره و نوع مواد مورد پخت، با آجرهای شاموتی، آلومینی، منیزیتی و یا انواع دیگر آجر انجام می شود.

سوخت مورد استفاده  در مشعل های کوره دوار نیز بسته به شرایط و محل ممکن است گاز طبیعی، گازوئیل و یا مازوت باشد که البته گاز طبیعی در صورت دسترسی بهترین نوع سوخت می باشد.

جهت ایجاد جریان هوا درون کوره ی دوار و جابجایی گرما و گازهای درون کوره های دوار، از فن مکنده سانتریفیوژ استفاده می شود تا جریان یکنواخت گرما باعث کشش آن به ابتدای کوره شود. همچنین غبار مواد داخل کوره نیز توسط بگ فیلتر های مناسب با اندازه ی کوره از هوا جداسازی می شود.

گروه صنعتی هامون با سال ها تجربه در تولید مواد شیمیایی و معدنی و همچنین ساخت انواع کوره دوار آهک، سیمان آماده ی ارائه ی خدمات طراحی، ساخت و فروش برای تولید کنندگان و صنعتگران ایرانی و خارجی می باشد.

خنک کن دوار

خنک کن دوار دستگاهی است که در ساخت آن از همان اصول ساخت کوره دوار استفاده شده است ولی داخل آن عایق وجود ندارد. بر خلاف کوره دوار که می بایست از اتلاف انرژی گرمایی آن جلوگیری نمود، در خنک کن ها عملیات خنک کردن مواد داغ خروجی کوره دوار انجام می گیرد. لوله ی خنک کن دوار از ورق نازک آهن یا استیل ساخته می شود و گاها سطح خارجی آن توسط آب خنک می شود.

از کاربرد های کوره دوار میتوان به این موارد اشاره کرد

کوره دوار پخت آهک

پخت سیمان

کلسیناسیون دولومیت

پخت سیلیس و تولید فلمنت

کلسیناسیون و فرآوری خاک روی

تشویه انواع خاک های معدنی

تولید بوکسیت و کائولن کلسینه

تولید کربنات باریم و کربنات استرانسیم

تولید سولفات استرانسیم رسوبی و سولفات باریم رسوبی

پیش گرم کن کوره دوار

پیش گرم کن کوره دوار جهت افزایش راندمان کوره های دوار استفاده می شود. پیش گرم کن ها گازهای خروجی از کوره را از خود عبور می دهند و از انرژی گرمایی آن جهت گرم کردن اولیه ی مواد استفاده می کنند و باعث می شوند مواد با دمای گرم تری وارد کوره های دوار شوند و راندمان و تولید محصول را افزایش می دهند. جهت کمک به گرم شدن هرچه بیشتر مواد خروجی از پیش گرم کن ها، می توان از مشعل های کوچک استفاده نمود. ضرورت استفاده از خنک کن به این دلیل می باشد که مواد مجاورت با مواد داغ گداخته برای پرسنل تولید و ماشین آلات کارخانه خطرناک و آسیب رسان می باشد. برای مثال در صورت مجاورت لاستیک لودر با مواد گداخته بلافاصله موجت ذوب شدن و پنچری لاستیک خواهد شد.

خشک کن دوار

خشک کن دوار یا خشک کن روتاری (Rotary dryer) یکی از پر کاربرد ترین خشک کن ها می باشند که از آن ها برای خشک کردن مواد شیمیایی، معدنی، غذایی و خوراکی مختلفی استفاده می شود. این خشک کن ها بر پایه ی کوره های دوار طراحی شده توسط رنسام انگلیسی در سال 1885 ساخته شده و ارتقا یافته اند. این خشک کن ها از لوله های فلزی با قطر 60 تا 300 سانتیمتر و طول 6 الی 24 متر که بر روی غلطک ها قرار گرفته و با شیب ملایم حول حور افقی دوران مینماید تشکیل شده اند.

ضایعات کشاورزی و گیاهی مانند تفاله چغندر، تفاله نیشکر، تفاله گوجه فرنگی و پوست مرکبات از جمله مواد گیاهی و کشاورزی می باشند که توسط خشک کن های دوار جهت تولید خوراک دام مورد استفاده قرار می گیرند. در صنایع شیمیایی برای خشک کردن سولفات آهن، کربنات منگنز، کربنات روی، سولفات روی و … از خشک کن دوار استفاده می شود همچنین در تولید آسفالت از خشک کن دوار جهت خشک و داغ کردن شن موجود در آسفالت استفاده می شود.

در مرغداری و دامداری ها، از خشک کن دوار جهت خشک کردن فضولات و کود مرغی استفاده می شود. بدین ترتیب از انباشت این ضایعات در محیط باز و تکثیر حشرات جلوگیری به عمل آمده و امکان تولید کود مرغی خشک و گرانوله و ایجاد ارزش افزوده فراهم می گردد.

نحوه ی کارکرد خشک کن دوار

خشک شدن مواد در خشک کن های دوار از طریق مجاورت مواد مرطوب با هوای گرم و خشک تولید شده توسط مشعل یا هیتر گازی یا گازوئیل سوز انجام می گیرد. مواد از قسمت بالایی داخل خشک کن پس از ورود مواد مرطوب به خشک کن دوار، مواد در معرض هوای گرم تولید شده توسط مشعل قرار می گیرند و با چرخش لوله ی خشک کن و کمک نیروی جاذبه و پره های فلزی زاویه دار به سمت پایین خشک کن حرکت می نمایند و با طی مسیر در لوله ی خشک کن و از دست دادن تدریجی رطوبت خشک شده و در نهایت از دستگاه خارج می شوند. تعبیه ی قاشقک ها باعث زیر و رو کردن بهتر مواد و هم زدگی بهتر و برخورد بیشتر هوای گرم با مواد شده و به خشک شدن سریع تر و بهتر مواد کمک می نمایند.

نوشته کوره دوار و هر آنچه که باید بدانید اولین بار در چیکاو. پدیدار شد.

منبع رپورتاژ